Hart voor zaken - ‘Vol hartverwarmende inzichten’

Hart voor zaken van Cor Hospes begint wat vreemd. Met een grote zwart-wit foto van een stoere en nors kijkende auteur die de handen voor de borst heeft gekruist. Weinig liefdevol, als je het mij vraagt. Maar misschien is het wel provocerend bedoeld, om eventuele lezers die een zalvend betoog over liefde verwachten op het verkeerde been te zetten. Met een merk- en marketingdeskundige weet je immers maar nooit.

Jargon van leiders

Maar nu de inhoud van het boek. Cor Hospes heeft er de afgelopen vijf jaar een levenstaak van gemaakt om Jan en alleman te vragen wat zij onder liefdevol leiden en organiseren verstaan. Het heeft geleid tot een boek, waarvan de titel Hart voor zaken niets te raden overlaat. Het leest als een trein. Je dendert van de ene inspirerende auteur naar het andere verrassende voorbeeld. Je wordt als onwillekeurig aangestoken door het enthousiasme van de schrijver. Tenminste, zolang je niet aan de top van bedrijven of organisaties zit. Want daar, zo weet Hospes, is ‘liefde’ wel het laatste woord dat je zult horen. Het past niet in het jargon van leiders. Liefde is eerder iets voor dichters, zangers en romanciers. Of hooguit voor thuis, maar men heeft het bij voorkeur ook niet over wat daar speelt.

Vooroordeel

Hospes wil het breed gedragen vooroordeel tegen liefde maar al te graag doorprikken. Want we werken en leven steeds vaker in liefdeloze omgevingen. Denk alleen al aan al die misselijk makende voorbeelden van egocentrisch huftergedrag. Liefde is essentieel om hier verandering in te brengen. Want zonder liefde geen menselijkheid. Bovendien is liefde iets dat loont. Het zorgt namelijk voor winst. Alhoewel achter dat laatste door sommigen vraagtekens worden geplaatst. Maar daarover later meer.

Vier basisvormen

Een portie liefde is niet alleen goed voor het welzijn van medewerkers, maar ook voor klanten en de wereld om hen heen. Bovendien kun je er en passant ook nog je portemonnee mee spekken. Om die stelling te onderbouwen heeft de auteur heel wat overhoop gehaald. Hij is daarbij uitgegaan van een inductieve aanpak: hij heeft jarenlang mensen geïnterviewd, bedrijven en organisaties bezocht en tal van boeken gelezen. Dat leverde een rijstebrij aan informatie op, waarin hij vervolgens getracht heeft lijnen en patronen aan te brengen. Daar is hij voor een deel in geslaagd. Voorop staat dat hij een goed leesbaar en spannend avonturenboek heeft opgeleverd. Waarbij je en passant ook nog wat over de liefde opsteekt. Zo vertelt de auteur dat de oude Grieken al wisten dat er vier basisvormen van liefde bestaan. ’Eros’ (die volgens de auteur kan variëren van hoofse of romantische liefde tot een vluggertje op de achterbank van carpool ’t Harde), ‘Philos’ (de tijdloze liefde tussen vrienden), ‘Storge’ (de warme gevoelens jegens je familie) en ‘Agape’ (liefdevol gedrag gericht op de behoeften van de ander en op basis van afspraken die je met elkaar maakt). Deze laatstgenoemde variant is de meest nobele vorm van liefde. Het drijft op een diepere wil en weloverwogen keuzes in plaats van op vluchtige emoties en hartstochten. In de gedaante van ‘Agape’ draait liefde om wederkerigheid, wederzijds vertrouwen, eerlijkheid , bescheidenheid, toewijding en onzelfzuchtigheid. Allemaal eigenschappen en kwaliteiten die we goed kunnen gebruiken in deze tijd.

Hartverwarmende inzichten

Hart voor zaken is een absolute aanrader voor iedereen die zich wil oriënteren op en inspireren door een alternatieve aanpak van management en leiderschap. Right from the heart. Zonder al te veel theoretische poespas en tierelantijnen. Maar wel vol met hartverwarmende inzichten en anekdotische voorbeelden. Daarbij past overigens wel een waarschuwing: fasten your seatbelts. Er zijn weinig rustpunten in het boek. Je dendert van het ene naar het andere onderwerp. Waarbij heel veel verschillende mensen aan het woord komen en voorbeelden uit de hele wereld bij elkaar zijn geveegd. Dat leidt er soms toe dat je door de vele bomen het bos niet meer ziet. Of dat je blijft zitten met onverkwikkelijke vragen. Zoals die naar de Return On Investment? Een echte McKinsey-vraag die tot nader onderzoek noopt. Cor Hospes stapt er echter vrij makkelijk overheen. Hij laat doodleuk een ondernemer aan het woord die stelt dat liefde economisch gezien niet rendeert. ‘Een bedrijf gerund door een buitengewoon individu, die omringd is door hem klakkeloos volgende en hijgerige helpers, rendeert beter dan een liefdevol bedrijf’, zegt hij. Waarna de auteur vervolgens onze nationale topeconoom Lans Bovenberg aanklampt die het tegenovergestelde zegt. Zonder daarbij trouwens het woord ‘liefde’ te gebruiken, want – zo wisten we al – dat doe je niet wanneer je aan de top zit.

Ik hoop vurig op een vervolgboek – wat er gezien het enthousiasme van de auteur in moet zitten – met meer samenhang, diepgang en concretisering hoe je liefdevolle organisaties kunt opbouwen. Niet alleen wanneer je ondernemer van een café-restaurant of hoveniersbedrijf bent, maar ook wanneer je doodgewoon in een oubollig bedrijf werkt. Dus: to be continued.