Wetgevingsarchitectuur van de Omgevingswet

Voorwoord / V
Lijst met afkortingen / XIII

HOOFDSTUK 1
Wetgevingsbeleid voor de Omgevingswet / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 De één-huis-gedachte / 2
1.3 Aanvullingen op het algemeen wetgevingsbeleid / 6
1.4 Opzet van dit boek / 8

HOOFDSTUK 2
Stelselherziening omgevingsrecht en reikwijdte Omgevingswet / 11
2.1 Inleiding / 11
2.2 Achtergrond van de stelselherziening / 11
2.3 Verbeterdoelen en uitgangspunten van de stelselherziening / 12
2.3.1 Verbeterdoelen / 12
2.3.2 Uitgangspunten / 13
2.4 Maatschappelijke doelen van de Omgevingswet / 13
2.5 Toepassingsgebied van de Omgevingswet / 15
2.5.1 Fysieke leefomgeving / 15
2.5.2 Activiteiten met gevolgen voor de fysieke leefomgeving / 17
2.5.3 Verhouding tot andere wetgeving / 18
2.6 Gefaseerde bouw van het stelsel / 18
2.6.1 Hoofdspoor, invoeringsspoor en aanvullingssporen / 18
2.6.2 Modules / 22
2.6.3 Schematisch overzicht / 23

HOOFDSTUK 3
Architectuur van het stelsel / 25
3.1 Inleiding / 25
3.2 Verhouding tussen regelgevingsniveaus op rijksniveau / 25
3.2.1 Inleiding / 25
3.2.2 Wet / 25
3.2.3 Algemene maatregel van bestuur / 26
3.2.4 Ministeriële regeling / 27
3.3 Rijksregelgeving / 29
3.3.1 Omgevingswet / 29
3.3.2 De vier algemene maatregelen van bestuur / 33
3.3.3 Besluit kwaliteit leefomgeving / 35
3.3.4 Besluit activiteiten leefomgeving en Besluit bouwwerken leefomgeving / 36
3.3.5 Omgevingsbesluit / 40
3.3.6 Dwarsverbanden tussen de vier algemene maatregelen van bestuur / 42
3.3.7 Omgevingsregeling / 43
3.4 Decentrale regelgeving / 45
3.4.1 Inleiding / 45
3.4.2 Omgevingsplan / 46
3.4.3 Waterschapsverordening / 49
3.4.4 Omgevingsverordening / 50
3.4.5 Samenvattend overzicht inhoud decentrale regelgeving / 52
3.5 Samenvatting / 54

HOOFDSTUK 4
Opbouw en structuur van de regels / 55
4.1 Inleiding / 55
4.2 Indelingsprincipes / 55
4.2.1 Scheiding tussen beleid en normstelling / 55
4.2.2 Vaste volgordes / 55
4.3 Zichtbaarheid van kernelementen / 57
4.4 Keuze voor summiere regeling / 58
4.5 Vijf-ledenbeginsel / 59
4.6 Gebruik van artikelkopjes / 60
4.7 Overige vormtechnische afspraken / 60

HOOFDSTUK 5
Terminologie / 63
5.1 Inleiding / 63
5.2 Harmonisatie en afstemming op hogere regelgeving / 63
5.2.1 Uniformiteit / 63
5.2.2 Harmonisatie van regelgeving / 64
5.2.3 Afstemming op hogere regelgeving / 67
5.3 Beknopt formuleren / 68
5.4 Kernbegrippen en vaste begrippenparen / 70
5.4.1 Kernbegrippen / 70
5.4.2 Vaste formuleringen / 75
5.5 Modern woordgebruik / 77
5.6 Definities / 81

HOOFDSTUK 6
Wetstechniek / 83
6.1 Inleiding / 83
6.2 Verwijzingen / 83
6.2.1 Beknopt verwijzen / 83
6.2.2 Verwijzingen inkleuren / 84
6.3 Verbindingstechnieken / 85
6.3.1 Inleiding / 85
6.3.2 Herhalen in plaats van verbinden / 85
6.3.3 Verbinden in plaats van herhalen / 86
6.3.4 In afwijking van, onverminderd / 88
6.4 Actus-contrariusbeginsel / 89
6.5 Modelbepalingen / 90
6.6 Symbolen, meeteenheden en getallen / 91

HOOFDSTUK 7
Inhoudelijke eisen aan decentrale regels / 95
7.1 Inleiding / 95
7.2 Decentrale beleidsvrijheid / 95
7.3 Omgevingsplan / 97
7.3.1 Inleiding / 97
7.3.2 Beleidsuitgangspunten / 98
7.3.3 Evenwichtige toedeling van functies aan locaties / 98
7.3.4 Instructieregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving / 100
7.3.5 Instructieregels in de omgevingsverordening / 103
7.3.6 Verplicht opnemen en uitsluiten van regels / 103
7.3.7 Ruimte voor maatwerkregels / 105
7.3.8 Bruidsschat / 108
7.4 Waterschapsverordening / 109
7.4.1 Inleiding / 109
7.4.2 Instructieregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving en de omgevingsverordening / 109
7.4.3 Verplicht opnemen en uitsluiten van regels / 110
7.4.4 Ruimte voor maatwerkregels / 110
7.4.5 Bruidsschat / 111
7.5 Omgevingsverordening / 111
7.5.1 Inleiding / 111
7.5.2 Beleidsuitgangspunten / 111
7.5.3 Evenwichtige toedeling van functies aan locaties / 112
7.5.4 Instructieregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving / 112
7.5.5 Verplicht opnemen en uitsluiten van regels / 112
7.5.6 Ruimte voor maatwerkregels / 113
7.5.7 Bruidsschat / 113

HOOFDSTUK 8
Verhouding tot de Algemene wet bestuursrecht / 115
8.1 Inleiding / 115
8.2 De Algemene wet bestuursrecht als algemene wet / 116
8.3 Doelstellingen van de Algemene wet bestuursrecht / 117
8.3.1 Inleiding / 117
8.3.2 Eenheid van wetgeving / 117
8.3.3 Treffen van algemene voorzieningen / 118
8.3.4 Ruimte voor aanvullingen en afwijkingen in bijzondere wetgeving / 118
8.4 Soorten Awb-bepalingen / 119
8.4.1 Algemeen / 119
8.4.2 Dwingend recht / 119
8.4.3 Regelend recht / 120
8.4.4 Aanvullend recht / 121
8.4.5 Facultatief recht / 122
8.4.6 Is het onderwerp in de Algemene wet bestuursrecht uitputtend geregeld? / 123
8.5 Wanneer is afwijken van de Algemene wet bestuursrecht gerechtvaardigd? / 123
8.5.1 Inleiding / 123
8.5.2 Afwijken van dwingend recht / 124
8.5.3 Afwijken van regelend recht / 126
8.5.4 Aanvullend recht / 127
8.5.5 Afwijken van facultatief recht / 127
8.6 Het leggen van een koppeling met de Algemene wet bestuursrecht / 128
8.6.1 Algemeen / 128
8.6.2 Koppeling bij dwingend recht / 128
8.6.3 Koppeling bij regelend recht / 129
8.6.4 Koppeling bij aanvullend recht / 129
8.6.5 Koppeling bij facultatief recht / 130
8.7 Leidraad voor het aanpassen van bijzondere wetgeving aan de Algemene wet bestuursrecht / 130
8.8 Samenvattend overzicht / 131
8.9 Raakvlakken tussen de Algemene wet bestuursrecht en de Omgevingswet / 133

HOOFDSTUK 9
Digitaliseringsaspecten / 135
9.1 Inleiding / 135
9.2 Functies van het DSO / 135
9.3 Gevolgen van het DSO voor het regelgevingsproces / 137
9.3.1 Algemeen / 137
9.3.2 Digitale ontsluiting van regels / 137
9.3.3 Toepasbare regels / 139
9.4 Koppeling aan locaties bij opstellen regelgeving / 140
9.5 Digitaliseerbaarheid van regels / 141

BIJLAGEN
BIJLAGE 1: Gouden regels voor wetgeven onder de Omgevingswet / 147
BIJLAGE 2: Modelbepalingen / 153
BIJLAGE 3: Begrippenlijst / 157

Over de auteur / 163
Trefwoordenregister / 165