Nieuwe dynamiek in het fiscale MKB-beleid

Voorwoord / V
Ten geleide / VII

HOOFDSTUK 1
1 Inleiding / 1
1.1 Aandacht voor het verdienmodel / 1
1.2 Aanjaagfunctie midden- en kleinbedrijf / 2
1.3 De samenstelling van het mkb / 4
1.4 De betekenis van het mkb voor de Nederlandse economie / 5
1.5 Scheefgroei op de arbeidsmarkt door het fenomeen ‘zelfstandigen zonder personeel’ (zzp’ers) / 9
1.6 Versterking van de geloofwaardigheid van de overheid is dringend gewenst / 10
1.6.a Herstel van geloofwaardigheid fiscale wetgeving / 10
1.6.b Herstel van maatschappelijk vertrouwen / 10
1.6.c Herstel van vertrouwensrelatie fiscus, burger en bedrijfsleven / 12
1.6.d Versterking van responsief toezicht / 13
1.6.e Fiscale polarisatie ondergraaft basis van vertrouwen / 15

HOOFDSTUK 2
2 Positiefrechtelijke structuuraanpassingen in de winstsfeer / 19
2.1 Regels op maat / 19
2.2 Rechtsvormneutrale belastingheffing / 20
2.3 Fiscale neutraliteit versus fiscaal instrumentalisme / 21
2.4 Globaal evenwicht / 22
2.5 Winstuitdeling of -inhouding? / 26
2.6 Gebruikelijkloonregeling / 30
2.7 Het duale stelsel / 31
2.8 Blauwdruk van belastingherziening in de winsten inkomstenbelasting / 32
2.9 Tweeschijventarief / 35

HOOFDSTUK 3
3 Beoordeling totaalwinstbegrip / 37
3.1 Nominalistisch totaalwinstbegrip / 37
3.2 A-normatief winstbegrip / 37
3.3 Vermogensetikettering / 38
3.4 Invloed huwelijksgoederenregime / 39
3.4.a Inkomenstoerekening en huwelijksgoederenregime / 39
3.4.b Huwelijksgoederenregime en vermogensetikettering / 40
3.5 Objectieve vrijstellingen / 43
3.5.a Bosbouwvrijstelling / 43
3.5.b Landbouwvrijstelling / 44
3.5.c Kwijtscheldingswinst / 46

HOOFDSTUK 4
4 Beoordeling jaarwinstbegrip / 47
4.1 Het goede koopmansgebruik / 47
4.1.a Open normen / 47
4.1.b Toerekeningsbeginselen / 48
4.1.c Inperking voorzichtigheidsbeginsel / 48
4.1.d International Accounting Standards / 53
4.2 Doorschuiffaciliteiten als verlengstuk van het voorzichtigheidsbeginsel / 54
4.2.a De herinvesteringsreserve / 54
4.2.b Bedrijfsverplaatsing / 56
4.3 Overdracht of liquidatie / 57
4.3.a Onderscheid gewone jaarwinst en stakingswinst / 57
4.3.b Stakingsaftrek / 58
4.3.c De stakingslijfrente / 60
4.3.d Middeling / 62
4.3.e Dwangondernemers / 63
4.3.f Bedrijfsopvolging in de familiesfeer / 64
4.3.g Bedrijfsopvolging door derden / 65
4.3.h Geruisloze doorschuiffaciliteit voor stakingswinst / 67
4.3.i Doorschuiffaciliteit bij overdracht aan een andere ondernemer of werknemer / 70
4.3.j Doorschuiffaciliteit bij overlijden / 71
4.3.k Doorschuiffaciliteiten bij ontbinding van de huwelijksgemeenschap / 73
4.3.l Geruisloze inbreng in een BV / 74
4.3.m Geruisloze terugkeer uit de BV naar de IB-onderneming / 75
4.4 Bedrijfsoverdracht in de BV-sfeer / 76
4.5 Stroomlijning van ondernemersfaciliteiten / 77
4.5.a Referentiekader / 77
4.5.b Aanpassing investeringsaftrek / 78
4.5.c Fiscale oudedagsreserve / 79
4.6 Vormgeving geharmoniseerde VPB / 79

HOOFDSTUK 5
5 Terbeschikkingstellingsregelingen / 81
5.1 Ratio van de terbeschikkingstellingsregelingen / 81
5.2 Twee varianten in de terbeschikkingstellingsregelingen / 82
5.2.a Terbeschikkingstelling aan de onderneming of werkzaamheid (artikel 3.91 Wet IB 2001) / 82
5.2.b Terbeschikkingstelling aan een aanmerkelijkbelang-BV (artikel 3.92 Wet IB 2001) / 86
5.3 Vereenvoudigingsmogelijkheden / 89
5.3.a Ongebruikelijkheidscriterium vervangen door zakelijkheidscriterium / 89
5.3.b Vervang drempel terbeschikkingstelling aan de aanmerkelijkbelang-BV door het ⅓-criterium / 90
5.3.c Samenwerkingsverbanden / 90

HOOFDSTUK 6
6 Aanmerkelijk belang / 93
6.1 Het arbitraire karakter van het 5%-criterium / 93
6.2 Het meesleepaanmerkelijkbelang / 94
6.3 Het meetrekaanmerkelijkbelang / 95
6.4 Partiële doorschuiving aanmerkelijkbelangclaim bij erfrechtelijke verkrijging / 97

HOOFDSTUK 7
7 Beleidsaanpassingen in de loonsfeer / 99
7.1 Afbakening tussen zzp’ers en werknemers / 99
7.1.a Kwalificatie van de arbeidsrelatie / 99
7.1.b Vermindering zuigkracht fiscale faciliteiten voor zzp’ers / 100
7.1.c Inpassing zzp-kwalificatie in horizontaal toezicht / 100
7.2 Administratieve lasten binnen het werkgeverschap / 101
7.2.a De inhoudingsplichtige als onbezoldigde werkezel van de Belastingdienst / 101
7.2.b Vereenvoudiging gewenst / 102
7.3 Principieel verschil tussen solidariteits- en verzekeringsheffingen / 106
7.4 Loonheffing als voorheffing van de inkomstenbelasting / 107
7.5 Vereenvoudigingsvoorstellen in de loonsfeer / 108
7.5.a Afschaffen van premiedifferentiatie per risicosector / 108
7.5.b Loonsombelasting / 108
7.5.c Premiesomheffing / 109
7.5.d Fiscaliseringsambitie Belastingherziening 2001 / 109
7.6 Fiscalisering volksverzekeringen / 110
7.6.a Drie categorieën draagkrachtheffingen / 110
7.6.b Fiscalisering van de AOW / 111
7.6.c Uitbreiding fiscalisering tot alle volksverzekeringen / 112
7.6.d Uitbreiding fiscaliseringsoperatie tot de inkomensafhankelijke zorgverzekeringspremies / 112

HOOFDSTUK 8
8 Beleidsaanpassingen in de successierechtelijke sfeer / 115
8.1 Onoverbrugbaar verschil in maatschappelijke opvattingen / 115
8.2 Grondbeginselen van de schenk- en erfbelasting / 116
8.3 De bedrijfsopvolgingsregeling / 118

HOOFDSTUK 9
9 Samenvattende conclusies / 123
9.1 Het bijzondere karakter van het mkb / 123
9.2 Het globale evenwicht / 124
9.3 Het fiscale winstbegrip / 125
9.4 Investeringsfaciliteiten / 126
9.5 Terbeschikkingstellingsregeling / 126
9.6 Vereenvoudigingen in de loonheffingen / 127
9.7 Bedrijfsopvolgingsfaciliteit Successiewet / 127